Autor:
prof. dr hab. inż. Andrzej Piotr Wyżykowski

Pozostali autorzy:
Krzysztof Kwiatkowski, Kinga Racoń-Leja, Stanisława Wehle-Strzelecka, Marian Róg, Maria Setkowicz, Małgorzata Mizia, Wojciech Korbel

Wydała: Katedra Odnowy i Rozwoju Zespołów Urbanistycznych
Instytut Projektowania Urbanistycznego
Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Opis pracy:

Celem naukowym pracy jest określenie strategii rozwiązywania problemów związanych z bezpieczeństwem jednostki i grup społecznych w przestrzeni miasta w ujęciu kompleksowym. Dalekosiężnym celem programu jest dążenie do minimalizowania zagrożeń i likwidowania dywersyfikacji stanu bezpieczeństwa przestrzeni. Zakres pracy obejmuje badanie wzajemnych związków między stanem bezpieczeństwa a parametrami przestrzeni, czyli kompozycją architektoniczną i urbanistyczną. Praca obejmuje rozdziały:
1. Kryteria psychologiczne kreowania przestrzeni bezpiecznej,
2. Zasady zrównoważonego rozwoju - architektura bezpieczna dla człowieka i środowiska naturalnego,
3. Zagadnienia ekonomiczne i legislacyjne związane z kształtowaniem przestrzeni bezpiecznej,
4. Współczesne rozwiązania techniczne służące bezpieczeństwu - umożliwiające zachowanie otwartego i dostępnego charakteru architektury,
5. Urbanistyczne i architektoniczne uwarunkowania kształtowania przestrzeni miejskiej dla zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców.

Wnioski dotyczące przestrzeni bezpiecznej z perspektywy psychologicznej obejmują zdefiniowanie stanów poczucia zagrożenia i sposobów im zapobiegania w odniesieniu do człowieka jako jednostki oraz do sytuacji związanych ze środowiskiem miejskim. W perspektywie ekologicznej przestrzeń bezpieczna rozpatrywana jest w najszerszym kontekście: przestrzeni włączonej harmonijnie w naturalną biosferę, bezpiecznej zarówno dla człowieka jak i dla jego otoczenia. Przestrzeń bezpieczna w perspektywie socjologicznej to przestrzeń rekonstrukcji więzi społecznych stymulujących poczucie bezpieczeństwa. Propozycją skojarzenia działań społecznych i przestrzennych oraz odzyskiwania przestrzeni "zawłaszczanych" przez subkultury młodzieżowe jest kreacja centrów "ekspresji społecznej".

Omówiono mechanizmy ekonomiczne umożliwiające stosowanie zasad przestrzeni bezpiecznej, obejmujące spektrum działań od obniżania składek ubezpieczeniowych do marketingu urbanistycznego. W ramach rozwiązań technicznych zaprezentowano przegląd współczesnych systemów inteligentnych i materiałów zapewniających bezpieczeństwo i pozwalających na kształtowanie architektury otwartej i dostępnej. Wytyczne projektowe polskiego modelu przestrzeni bezpiecznej ustalono w drodze analizy porównawczej aktualnie funkcjonujących rozwiązań w różnych krajach (preferowano model holenderski) oraz własnych badań pilotażowych prowadzonych przy inicjowanym w Polsce Zintegrowanym Programie Bezpieczeństwa.
Podstawowymi celami ZPB jest kreacja odpowiednio rozplanowanej przestrzeni fizycznej, prawidłowe oświetlenie i dobre relacje społeczne. Istotnym parametrem przestrzeni jest jej przejrzystość umożliwiająca obserwację społeczną. Program o charakterze multidyscyplinarnym jest wdrażany w Krakowie na terenie miasteczek studenckich, osiedli mieszkaniowych i w gimnazjach. Uczestniczą w nim funkcjonariusze policji, architekci, socjolodzy, psycholodzy. Dużą rolę odgrywają konsultacje z lokalną społecznością.

www.sklep.w-a.pl/books_details.php?id=429