http://www.ossa.org.pl/krakow2004

1.Warsztaty.

Prace podjęte na tych warsztatach w dniach od 12-17 października maja na celu twórczą wymianę poglądów i doświadczeń pomiędzy studentami architektury z całej Polski. Równocześnie w czasie trwania warsztatów odbywa się w Krakowie X Międzynarodowe Biennale Architektury którego bieżąca edycja jest poświęcona sztuce w przestrzeni miasta - "Architektura - sztuką przyszłości".
Tegoroczne warsztaty OSSA Kraków postanowiliśmy zatytułować "Przedmieścia [w] centrum".
W ramach warsztatów planujemy zająć się kilkoma charakterystycznymi punktami w południowych dzielnicach miasta.

2.Problem.

Kraków jako znane, historyczne miasto w centralnej Europie boryka się, jak wiele innych miast z wieloma, nawarstwiającymi się problemami, które maja odzwierciedlenie w ładzie przestrzennym.
Od rzeczywistych przedmieść Krakowa aż po samo centrum starego miasta rozciąga się przestrzeń która nie posiadając wyraźnych granic, oddzielających je od otoczenia, jest jednak odmienna charakterem, rodzajem zabudowy, intensywności itp. Miejsca te i zamieszkująca je społeczność ma do dziś własne swoiste właściwości. Są one miejscem gdzie można dobrze zaobserwować problem niekontrolowanego rozwoju, rozluźnienia przestrzeni, spowolnienia, prowincjonalności czy chaotyczności. Dla celów warsztatów naszym zdaniem dobrze obrazują historyczne nawarstwienia, współczesne problemy własności. Kontrasty gustów. Bezwład nieskutecznej planistki.
Można tam jednak znaleźć również wiele wartości - dokumentalnych, przyrodniczych, widocznych w autentyzmie społeczności itd. Często jak na podstawie nałożonych kalek mapy dokumentują zmiany przeznaczenia i statusu przestrzeni miejskiej.
Widzimy dziś, na ich przykładzie, jak granice przedmieść wraz z ich szybkimi, wielowątkowymi zmianami zacierają się.
Podobne problemy są udziałem innych miast i miejsc. Miejsca takie, jak sadzimy stawiają przed architektem wiele interesujących pytań - o granice wolności, sposób spędzania wolnego czasu, bezpieczeństwo czy kształt współczesnej przestrzeni publicznej.
Bardzo często chaos jest jedynym czynnikiem generującym wynik swoistej gry. Gry w miasto.
My widzimy w tym jednak tyleż szans ile zagrożeń. Chcemy spróbować gry w miasto.
Na terenach "klinu" jakim przedmieście dochodzi aż pod Wawel zauważamy pewne najważniejsze problemy. Liczymy że zweryfikujecie nasze widzenie - dopiszecie lub usuniecie terminy z tej listy.
Wyniki tej gry zestawione pomiędzy grupami będą podstawą do rozwiązań zadań projektowych, komentarzy, sugestii.
Dopuszczamy różne możliwości przedstawienia pomysłów. Ich nośnikiem może być zarówno projekt detalu dla konkretnego miejsca jak i zarejestrowana akcja, ingerencja w przestrzeń miasta.

1.Granice/ Bariery/ Lokalność /Anonimowość/
Czy każda granica jest równocześnie barierą? Co powoduje że odczuwamy pewne miejsca w mieście jako granice pomiędzy przestrzeniami, rejonami? Kiedy można to wykorzystać a kiedy w danej sytuacji granica zaczyna być barierą?
Miejsca gdzie stykają się w sposób widoczny zupełnie różne w charakterze miejsca.
Okolice: Dębinki/os. Podwawelskie
               Ul. Monte Casino /ul. Kapelanka

2.Przestrzeń zagęszczona/Przestrzeń rozluźniona
Kiedy w otoczeniu opuszczonych terenów powojskowych, poprzemysłowych powstanie blokowisko często to co do wczoraj było ugorem i miejscem omijanym staje się z czasem przestrzenią dla bliskich spacerów, rekreacji? Znaczenie zyskuje dostępność do terenów zielonych, zbiorników wodnych i ich wpływ na jakość przestrzeni i życia na danym obszarze.
Struktury i miejsca reliktowe jako szansa na ożywienie danego obszaru.
Okolice: Ruczaj Zaborze/Zakrzówek

3. Niekontrolowany rozwój/zanik tożsamości przestrzennej.
Ślady dawnego charakteru podmiejskiego widoczne w detalu niektórych kamieniczek, domów.
Pozostałości po zagrodach wiejskich w zetknięciu z nowo budowanymi osiedlami. Ambicja naśladowania Krakowa widoczna jest w często pretensjonalność detalu, skali. Jednak po upływie 100 lat również tandeta ma swój udział w tworzeniu miejskiej przestrzeni i charakteru.
Punkty gdzie przedmiejska zabudowa ustąpiła miejsca nowym zamkniętym zespołom mieszkaniowym bez relacji do tego co było przed ich powstaniem. Czy przypadek może tworzyć dobre miejsca?
Okolice: Borek Fałęcki/Nowy Ruczaj/Ludwinów

4.Jakośc życia/Wolność/Upływ czasu
Są miejsca ilustrujące problemy bezpieczeństwa i wolności. Problem ruchu w dzień i w nocy. W jaki sposób przestrzeń wpływa na codzienne małe i duże decyzje? Tożsamość i miejsce i jego mieszkańców. Sposób w jaki spędzają wolny czas, komunikują się? Jakie są relacje pomiędzy satelitarnymi dzielnicami i centrum miasta?
W jaki sposób upływa czas w sąsiednich lecz innych dzielnicach?
Okolice: Dębinki /Oś. Pod Wawelskie

3.Analiza.

Najlepszą formą poznania złożoności problemu jest rzetelna analiza.Wybraliśmy formę zaprogramowanych ścieżek "podchodów" jako jednego z elementów poznania. Gra miejska na różnym poziomie jest także jednym z najważniejszych elementów codzienności tych dzielnic - stanowi element "miejskiego folku".
Na podstawie zebranych spostrzeżeń, które mogą przyjąć dość otwartą formę opracowania, powstanie materiał, który po złożeniu w jedną całość będzie podstawą do dalszej pracy warsztatowej. Część analityczna zakończy się panelem dyskusyjnym, który- mamy nadzieje skonkretyzuje i skonfrontuje wszystkie spostrzeżenia uczestników gry miejskiej. Uczestnicy, w zależności na zainteresowania zostaną podzieleni na cztery grupy zorientowane na powyższe problemy. Każda z nich odwiedzi inne miejsca
Grupy te, złożone z ok. 25 osób będą podążały do określonego celu ścieżki, notując po drodze problemy jakie "przydarzyły się" przestrzeni miejskiej na zadanym obszarze. Ścieżki nie będą tak ściśle zdefiniowane jak trasa zwiedzanie w turystycznym przewodniku. Jak w "prawdziwych" podchodach możliwe jest osiągnięcie tych samych celów różnymi drogami?.. Celem będzie stworzenie prywatnych map uczestników zapisując spostrzeżenia, widoki, emocje...

4.Cel i wynik.

W grupach prowadzonych przez zaproszonych gości - krakowskich architektów i nauczycieli architektury powstaną mamy nadzieje stanowiska odnośnie rozwiązań i wagi przyjętych odpowiedzi/rozwiązań projektowych.
Jak umiejętnie łączyć tak zróżnicowane przestrzenie miejskie?
Jak powinny wyglądać przestrzenie publiczne przedmieść dla śródmieścia tak charakterystycznego jak śródmieście Krakowa?
Czy bliskość tego tak bardzo charakterystycznego centrum i jego oddziaływanie może być pomocne w kształtowaniu olbrzymiego potencjału jaki drzemie na terenach przylegających bezpośrednio do centrum?
W końcu - czy gra, którą chcemy rozpocząć i wszystkie jej przenikające się zależności pomogą dostrzec własności tych przestrzeni?

Mamy nadzieje, ze podczas tegorocznych warsztatów OSSA w Krakowie uda nam się odpowiedzieć na szereg nurtujących pytań dotyczących tak metod patrzenia jak i projektowych konceptów.
Mamy również nadzieję, że slajdy z prezentacji, modele czy eseje, które przygotujecie staną się punktem wyjścia do wspólnej dyskusji na temat interesujących nas problemów. Uważamy, ze efekt rozważań i koncept może zostać czytelnie przedstawiony w formie zrozumiałej dla zwykłego "użytkownika miasta". Zamierzamy pokazać mieszkańcom efekty waszej pracy. Wierzymy, że niezależnie od końcowej postaci powstałych projektów, dyskusja przyniesie wymierne korzyści zarówno projektantom jak i obserwatorom.

PROGRAM

WTOREK 12.10.2004

17:00 PRZYJAZD I ZAKWATEROWNIE
HOSTELE 3 KAFFKI
UL.KALWARYJSKA 42 ORAZ UL.SŁOWACKIEGO 29
18:00 UROCZYSTE OTWARCIE
18:30 WYKŁAD INAUGURACYJNY pt. "Jestem z Miasta" dr Wojciech Markowski
MIEDZYNARODOWE CENTRUM KULTURY
RYNEK GŁÓWNY 25
19:30 MAŁY POCZESTUNEK
20:30 ROZGRZEWAJACO-INTEGRUJACY MARATON DANCINGOWY W LEGENDARNYM KLUBIE FENIKS
UL.SW.JANA 2

SRODA 13.10.2004

9:00 WYKŁAD 001 WAPK
10:00 STRUMIENIE KAWY
10:30 Z CYKLU WYKŁADY ZAPREZENTUJEMY WYKŁAD 002
11:30 KAWA ZNOWU SIE WDZIERA NA SALONY
12:00 WYMARSZ NA PODCHODY LUB JAK KTO WOLI GRA MIEJSKA
16:00 PO PROSTU O TEJ PORZE CZAS NAJWYZSZY NA OBIAD
18:30 KONIEC PODCHODÓW
19.00 PANEL DYSKUSYJNY
OKOŁO 21:00 CIEMNO WSZEDZIE MIASTO NIE SPI

CZWARTEK 14.10.2004

9:00 WYKŁAD KOLEJNY 003 UL.WAPK
10:00 KAWA I CIACHO
10:30 WUJEK SPONSOR ZAPREZENTUJE SWOJE PRODUKTY
11:00 WYKŁAD KOLEJNY TYM RAZEM 004
12:00 PIERWSZE KROKI WARSZTATOWE
15:00 POLITECHNICZNA STOŁOWKA PODAJE NA TALERZE
16:00 KOLEJNE KROKI WARSZTATOWE
21:00 SPACERY, ROZTERKI MIEJSKIE.

PIATEK 15.10.2004

9:00 WYKLADEM ZACZYNAMY TYM RAZEM 005 WAPK
10:00 KOLEJNA WAZNA PREZENTACJA PRODUKTÓW BUDOWLANYCH
10:45 LABORKI WARSZTATOWE
15:00 BRZUSZKI CZAS NAPEŁNIĆ
16:00 POKAZ SIŁY SPONSOROW
17:15 DALSZE ZMAGANIA Z WYOBRAZNIA
21:00 WYMARSZ MAMY NADZIEJE KU SNOM

SOBOTA 16.10.2004

9:00 KONSULTACJE PROJEKTOWE WAPK
15:00 SOBOTNI NORAMLNY LUNCH
15:30 OSTATNIE RENDERY
17:30 PREZENTACJA FINAL DYSKUSJA
19:00 WYKŁAD ZAMYKAJACY!!!!!!!!!!!!!
21:00 IMPREZA FIANAŁOWA KLUB FSHUT
UL.SZEROKA 10

NIEDZIELA 16.10.2004

9:00 SNIADANIE FIANALOWE W MIEJSCU PRZEBUDZENIA
DO 11:00 WYKWATEROWNIE
WYMIANA KOSZULEK POWRÓT DO DOMU

Blok wykładowy wypełnią swoja wiedzą:

Dr inż. arch. Anna Palej

Dr inż. arch. Anna Palej zajmuje się propagowaniem idei edukacji środowiskowej już od dawna. W latach 1988 - 1998 razem z dr inż. arch. Grażyną Schneider-Skalską organizowała w Krakowie wykłady, seminaria, Dziecięce Warsztaty Projektowe towarzyszące znaczącym wydarzeniom kulturalnym (Międzynarodowe Biennale Architektury, Sympozjum KBWE), opracowała też materiały niezbędne do wprowadzenia architektury do harmonogramu zajęć szkolnych (grant MEN). W latach 1992 - 1994, pracując na University of Tennessee, prowadziła razem ze studentami architektury zajęcia projektowe z dziećmi w Knoxville. W roku bieżącym Anna Palej zorganizowała Dziecięce Warsztaty Architektoniczne dwukrotnie w Finlandii, przebywając w Vaasa Polytechnic w ramach programu "Socrates". Tematem pierwszych zajęć, które odbyły się w kwietniu, było budowanie konstrukcji ze sztywnych elementów modularnych, projektowanie zespołu domków jednorodzinnych i hotelu w mieście. Mimo iż zadania projektowe wydawały się początkowo trudne dzieci poradziły sobie z nimi znakomicie. Kolejne Dziecięce Warsztaty Architektonicze towarzyszyły międzynarodowemu kongresowi, zorganizowanemu w październiku przez Bauakademie of Northern Europe. Tym razem dzieci "budowały" elewacje ulic Starego Krakowa i Starej Raumy - miast wpisanych na listę dziedzictwa kultury światowej UNESCO (zdjęcia prezentujemy na IV stronie okładki). Studenci z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, studiujący w Finlandii jako stypendyści "Socratesa", brali udział we wszystkich spotkaniach z dziećmi z Vasa Övningsskola, przyczyniając się, wraz ze swoimi zagranicznymi kolegami, do ogromnego sukcesu warsztatów i kongresu. Bauakademie of Northern Europe ma nadzieję, iż kolejny kongres pod hasłem "Architecture + Children" odbędzie się w roku 2004 na Politechnice Krakowskiej.

Christian Schmid [dr]

Socjolog i geograf w ETH, współpracuje w Studio Basel (HdM, Diener, Meili). Autor wielu publikacji dotyczących miast w Szwajcarii. Doktorat z teorii Lefebvre'a, w którym podejmuje np. zagadnienia współczesnej definicji miasta w sytuacji, gdy opozycja miasto - wieś, służąca w XX wieku do definiowania wiejskości, jest nieaktualna; odpowiedzią Lefebvre'a jest pojęcie centralności.

Dr Wojciech Markowski

Absolwent historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
W latach osiemdziesiątych jest wykładowcą w instytucie Sztuki Akademii Pedagogicznej w Krakowie . Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ,kieruje dwiema galeriami (m.in. galerią "Pryzmat")i organizuje szereg wystaw. Działa też jako niezależny kurator ,organizując m.in. wystawę Giberta&Georga w Krakowie. W latach dziewięćdziesiątych wygłasza szereg publicznych wykładów w kraju i zagranicą(Zachęta ,Royal Institute of British Architects -Londyn).Od 1994 gościnnie wykłada w Royal Academy of Arts (Londyn).
Lista publikacji obejmuje kilkadziesiąt tekstów ,tłumaczonych na dwanaście języków ,poświeconych sztuce i architekturze współczesnej. Wśród nich dwa eseje nagrodzone na I i II Międzynarodowym Biennale architektury w Krakowie.
Współpracował z wieloma dziennikami ,magazynami artystycznymi i innymi periodykami w kraju i zagranicą(m.in. "Przekrojem" kwartalnikiem "Kraków")

Dr inż. arch. Marek Kowicki

Architekt, profesor Politechniki Krakowskiej, kierownik Zakładu Architektury i Planowania Wsi PK, laureat konkursów architektonicznych. Odbył praktykę projektową w Polsce oraz we Francji (w pracowni arch. J.L. Latour'a) i Włoszech (w pracowni R. de Luca). Vis. Prof. w The Queen's University of Belfast. Autor książki "Wieś przyszłości jako alternatywa osadnicza miasta" oraz przygotowanej do druku "Współczesna agora - idea ośrodka więzi społecznej dla małych społeczności lokalnych". Autor licznych projektów modelowych ośrodków społeczno-usługowych dla gmin w Polsce Południowej (nie zrealizowanych) oraz współautor kilku tego rodzaju obiektów zrealizowanych we Francji

Dr inż. arch. Jan Kubec

Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Studia ukończył w 1992 roku. Jego projekt dyplomowy Dom dla kolekcjonera instrumentów i narzędzi z XIX i XX wieku (promotor pracy prof. dr inż. arch. Wiktor Jackiewicz), zdobył Nagrodę Główną w konkursie Dyplom Roku (im. Stanisława Skrypija i Stanisława Nowickiego) w 1993.
Od 1993 roku pracownik naukowo-dydaktyczny w katedrze projektowania architektury mieszkaniowej i usługowej na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej. Od roku 1998 prowadzi własną pracownię RAr - 2 Laboratorium Architektury. W 2001 roku obronił pracę doktorską na temat Analiza funkcjonalno-programowa współczesnego teatru miejskiego.

Dr. inż. arch. Piotr Wińskowski

Architekci prowadzacy zajecia na warsztatach w Krakowie:

mgr inż. arch. Agnieszka Wójcik
mgr inż. arch. Kinga Racoń -Leja
mgr inż. arch. Paweł Zieliński
dr inż. arch. Kazimierz Łatak
dr inż. arch. Piotr Lewicki
dr inż. arch. Piotr Wróbel
dr inż. arch. Wojciech Wicher
dr inż. arch.Mateusz Gyurkovich
mgr inż. arch. Artur Jasińsk
mgr inż. arch. Piotr Bujas
mgr inż. arch. Łukasz Stanek

źródło OSSA