JAN JACEK OLSZEWSKI

Architektura, jakość budynków, sposób wkomponowania ich w otoczenie to przedmiot szczególnej troski władz każdego państwa. Dlatego wzajemne uznawanie dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe architektów opiera się na kryteriach gwarantujących, że osoby z uznanymi dyplomami i świadectwami będą należycie wykonywały zawód w każdym z państw członkowskich.

ZGODNIE Z DYREKTYWĄ

Wykonywanie zawodu architekta w Unii Europejskiej reguluje dyrektywa nr 85/384 EWG z 10 czerwca 1985 r. dotycząca wzajemnego uznawania dyplomów świadectw i innych dokumentów poświadczających kwalifikacje zawodowe w dziedzinie architektury. Przyjęte w niej przepisy mają ułatwić rzeczywistą realizację prawa do swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej oraz swobody świadczenia usług w tej dziedzinie.

Zgodnie z dyrektywą do wykonywania zawodu architekta w UE nie wystarczy wyłącznie dyplom wyższej uczelni. Kandydat na architekta musi wykazać się odpowiednią praktyką zawodową zakończoną z reguły egzaminem oraz być członkiem organizacji skupiającej przedstawicieli tego zawodu. Przynależność do tej ostatniej z reguły zależy od spełnienia dodatkowych wymogów, chociażby pozytywnej opinii z kraju pochodzenia, potwierdzonej odpowiednim dorobkiem zawodowym i zaświadczeniem o niekaralności.

Stąd np. polski architekt, który zamierza wykonywać swój zawód w Niemczech, musi przedstawić nie tylko dyplom wyższej uczelni, ale i zaświadczenie, że odbył praktykę zawodową i należy do Stowarzyszenia Architektów Polskich. Niemieckie władze żądają często świadectwa o niekaralności i opinii stowarzyszenia o kandydacie oraz wykazu jego projektów architektonicznych zrealizowanych w ciągu ostatnich kilku lat. Ten ostatni wymóg jest swego rodzaju testem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe osoby z Polski, która zamierza wykonywać zawód za Odrą.

DYPLOM I PRAKTYKA

Zgodnie z tą dyrektywą kandydat na architekta, niezależnie od kraju pochodzenia, musi się legitymować dyplomem wyższej uczelni. Mają to być co najmniej 4-letnie studia z architektury, a w niektórych krajach także niektóre specjalności w dziedzinie budownictwa. W trakcie nauki kandydat na architekta musi m.in. zdobyć wiedzę z zakresu historii i teorii architektury, planowania przestrzennego oraz poznać przepisy dotyczące budownictwa i zagospodarowania przestrzennego.

Na tym jednak nie kończy się jego edukacja. Po studiach musi on przejść co najmniej 2-letnią praktykę zawodową zakończoną egzaminem państwowym bądź przed komisją korporacji zawodowej (krajowym zrzeszeniem architektów). Komisja najczęściej składa się z członków miejscowego stowarzyszenia architektów. W praktyce tylko członkostwo w stowarzyszeniu gwarantuje pełne prawo wykonywania zawodu architekta w danym kraju Wspólnoty. We wszystkich krajach UE architekt musi też wykupić polisę odpowiedzialności cywilnej.

Polscy architekci nie mają na ogół kłopotów z potwierdzeniem kwalifikacji w UE. Przedstawiciele Krajowej Rady Izby Architektów przyznają, że dość łatwo przychodzi im to w Grecji, trudniej za Odrą, a największe problemy są w Wielkiej Brytanii. Tam oprócz dyplomu, zaświadczenia o odbyciu praktyki zawodowej i wykazu prac żądają, aby kandydat zdał dodatkowy test przed komisją złożoną z członków brytyjskiego stowarzyszenia architektów.

ARCHITEKT W POLSCE

Kwalifikacje nabyte w krajach UE nie są też automatycznie uznawane w naszym kraju. Obywatele Wspólnoty, którzy zamierzają wykonywać w Polsce zawód architekta, muszą również ubiegać się o uznanie swoich kwalifikacji. Żeby tak się stało, mają legitymować się dyplomem wyższej uczelni uznanym za równorzędny z polskim. Ponadto muszą mieć prawo wykonywania czynności odpowiadających samodzielnym funkcjom technicznym w budownictwie i mieć za sobą 2--letnią praktykę przy sporządzaniu projektów architektonicznych lub zaświadczenie o pracy na budowie.

Postępowanie weryfikacyjne przeprowadza Krajowa Rada Izby Architektów, współdziałając z Krajową Komisją Kwalifikacyjną. Ta ostatnia opiniuje wnioski złożone przez osoby z krajów UE ubiegające się o nadanie uprawnień architekta w Polsce.

Gdzie po informacje
Informacje na temat zawodów regulowanych w Unii Europejskiej i Polsce (jest ich ponad 300) można znaleźć na stronie internetowej Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej (www.buwiwm.edu.pl).

Jakie dokumenty potwierdzają kwalifikacje architekta w UE
* Belgia

Honorowane są dyplomy wydane przez wyższe szkoły architektury lub wyższe instytuty architektury wydane przez królewskie akademie sztuk pięknych, dyplomy uniwersyteckie z inżynierii budowlanej, potwierdzone świadectwem odbycia praktyki, dyplomy architekta wydane przez centralne lub państwowe komisje egzaminacyjne w dziedzinie architektury.

* Dania

Dyplomy wydane przez krajowe szkoły architektury w Kopenhadze i Arhus, świadectwo rejestracji wydane przez komisję architektów oraz dyplomy wydane przez wyższe szkoły inżynierii lądowej wraz ze świadectwem potwierdzającym, że dana osoba zdała test z kwalifikacji zawodowych.

* Francja

Dyplomy architekta wydawane do 1959 r. przez ministra edukacji, a następnie przez ministra kultury, dyplomy wydawane przez Ecole Speciale d'Architekture, wydawane od 1955 r. przez wydział architektury w Ecole Nationale Superieure des Arts et Industries w Strasburgu.

* Grecja

Dyplomy inżyniera architekta wydane przez Politechnikę Ateńską i Szkołę Architektury w Salonikach, dyplomy inżyniera budowlanego tych uczelni wraz ze świadectwem wystawionym przez Izbę Techniczną Grecji uprawniającym do prowadzenia działalności w dziedzinie architektury.

* Holandia

Świadectwo potwierdzające zdany egzamin z architektury wydane przez wydziały architektury wyższych szkół technicznych lub świadectwo potwierdzające zdanie egzaminu zorganizowanego przez stowarzyszenie architektów holenderskich.

* Irlandia

Stopień licencjata architektury przyznany przez Uniwersytet w Dublinie, świadectwo członkostwa w Królewskim Instytucie Architektów Irlandii.

* Niemcy

Dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe są dyplomy wydane przez wyższe szkoły sztuk pięknych, wydziały architektury wyższych szkół technicznych oraz uniwersytetów technicznych. Mogą to być również dyplomy wydane przez wydziały architektury zawodowych szkół wyższych potwierdzone świadectwem 4-letniej pracy zawodowej w RFN, poświadczone przez stowarzyszenie architektów niemieckich.

Dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu architekta w Niemczech jest też świadectwo egzaminacyjne wydane przed 1 stycznia 1973 r. przez wydziały architektury szkół inżynierskich i szkół sztuki użytkowej wraz z zaświadczeniem stwierdzającym, że posiadacz tego dokumentu zdał pomyślnie test kwalifikacji zawodowych.

* Włochy

Dyplomy inżyniera architektury wydane przez uniwersytety, instytuty politechniczne i wyższe instytuty architektury w Wenecji i Reggio di Calabria oraz dyplomy inżyniera tych uczelni wraz z dyplomem upoważniającym do wykonywania zawodu wydanym przez ministra edukacji po wcześniejszym zdaniu egzaminu państwowego.

* Wielka Brytania

Dyplomy przyznane po zdaniu egzaminu w Królewskim Instytucie Architektów Brytyjskich oraz na wydziałach architektury na uniwersytetach i wyższych szkołach technicznych uznane przez radę architektów brytyjskich. W Anglii zawód może wykonywać wyłącznie osoba wpisana na listę architektów prowadzoną przez zrzeszenie architektów brytyjskich.

źródło Rzeczpospolita.pl